Warszawa - Dziabała Stefan - publikacje
DZIABAŁA Stefan (4 stycznia 1934, Grochowiska w Ziemi Kieleckiej - 7 września 2009)
[aktualizacja: 8 lipca 2020 r.]
(Hasło oprac. Róża Sułek, ISNS UW)
Spis treści |
Wybrane dane faktograficzne
Stefan Dziabała urodził się w miejscowości Grochowiska w Ziemi Kieleckiej, gdzie 18 marca 1863 r. rozegrała się najkrwawsza bitwa powstania styczniowego. Został pochowany na miejscowym cmentarzu parafialnym w Bogucicach.
Prace na stopień naukowy
Praca magisterska
Badania członków PZPR przyjętych do partii na terenie Warszawy w latach 1956-1958: [praca mgr]/ Stefan Dziabała.- (Uniwersytet Warszawski. Sekcja Socjologiczna Wydz. Filozoficznego, 1960; promotor: Zygmunt BAUMAN).
Praca doktorska
Kształtowanie się układu autorytetów na wsi: studium socjologiczne: [praca dr]/ Stefan Dziabała.- (IFiS PAN w Warszawie, 20 stycznia 1971 r., promotor: prof. dr Dyzma GAŁAJ).
Praca habilitacyjna
Partia marksistowsko-leninowska: studium socjologiczno-polityczne: [praca hab.]/ Stefan Dziabała.- (Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR, 1982).
Książki
1973
Autorytety wiejskie: studium socjologiczne/ Stefan Dziabała.- Warszawa: Ludowa Spółdz. Wydawnicza, 1973.- 348, [2] s.; 18 cm.
Rec.: KOSIŃSKI S.- "Wieś Współczesna" 1974 nr 5 s. 151-154.
MARCINOWSKI H.- "Wieś i Rolnictwo" 1974 nr 3 s. 190-194.
WESOŁOWSKA M.- "Polityka" 1973 nr 41 s. 14.
1980
Zasady działania i struktura organizacyjna PZPR, ZSL i SD/ Stefan Dziabała; Instytut Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu w Warszawie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Toruniu.- Warszawa 1980.- [uzup. s.]; 21 cm.- (Materiały na konferencję partyjno-naukową PZPR, ZSL i SD w systemie politycznym PRL, Toruń, czerwiec 1980.- Teka: 1-7; z. 3).
1983
Partia marksistowsko-leninowska: studium socjologiczno-polityczne: praca hab./ Stefan Dziabała; Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR [Komitecie Centralnym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]. Instytut Nauki o Partii.- Warszawa: WSNS, 1983.- 3-474 s.; 24 cm.
Książki pod red.
1985
Problemy stylu pracy partyjnej: (wybór tekstów)/[wyboru tekstów dokonali Stefan Dziabała i Zenon Ślusarczyk]; Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Akademia Nauk Społecznych. Instytut Nauki o Partii.- Warszawa: ANS, 1985.- 211 s.; 25 cm.
Zawiera art. S. Dziabały: Wstęp/ S. Dziabała, Z. Ślusarczyk (s. 5-8).
Węzłowe problemy naukowego socjalizmu w myśli teoretycznej Marksa, Engelsa i Lenina: (wybór tekstów). T. 1-2/ [wyboru dokonali: Mirosław Jagielski et al.;; [koordynator prac Stefan Dziabała]; Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Akademia Nauk Społecznych. Instytut Naukowego Socjalizmu i Teorii Partii.- Warszawa: Akademia Nauk Społ., 1987.- 2 t. (505; 348 s.); 25 cm.
Zawiera art. wprowadzający S. Dziabały, pt.: Teoria naukowego socjalizmu w ujęciu klasyków i jej znaczenie dla rewolucyjnego przeobrażenia ludzkości (s. 7-75).
Artykuły w książkach
1970
Teoretyczna i metodologiczna problematyka badań nad autorytetami lokalnymi/ Stefan Dziabała// In: Problemy struktury i aktywności społecznej/ [kol. red. t. 1, przew. Stanisław Widerszpil].- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1970.– S. 99-139.- (Biblioteka Studiów Społecznych Centralnej Szkoły Partyjnej przy KC PZPR; 1).
1971
Problemy wzrostu zakładowych organizacji partyjnych w świetle badań/ Stefan Dziabała//In: Socjologiczne problemy przemysłu i klasy robotniczej/ Centralna Szkoła Partyjna przy KC PZPR, Komisja CRZZ do Spraw Działalności Wychowawczej w środowisku Pracy.- Warszawa: Wyd. Związkowe CRZZ, 1971.- S. 59-115.
Geneza i zasady działania partii marksistowsko-leninowskiej/ Stefan Dziabała// In: Partie polityczne i systemy partyjne.- Warszawa 1971.- S. 149-207.
Toż: przedr.// In: Wybrane problemy teorii i praktyki funkcjonowania partii.- Warszawa 1971.- S. 150-195.
Toż: przedr. // In: Z zagadnień teorii i praktyki funkcjonowania partii.- Warszawa: CSP, 1971.- S. 126-144.
Ogólne zasady działania partii marksistowsko-leninowskiej/ Stefan Dziabała// In: Wiedza o partii: wybrane problemy.- Warszawa 1971.- S. 150-195.
Toż:// In: Wiedza o partii: wybrane problemy.- Wyd. 2, popr. i uzup.- Warszawa 1972.- S. 161-229.
Toż:// In: Wiedza o partii: wybrane problemy.- Wyd. 3.- Warszawa 1973.- S. 161-229.
Toż:// In: Wiedza o partii: wybrane problemy.- Wyd. 4.- Warszawa 1974.- S. 161-229.
Toż:// In: Wiedza o partii: wybrane problemy.- Wyd. 5.- Warszawa 1975.- S. 161-229.
Problemy wzrostu zakładowych organizacji partyjnych w świetle badań/ Stefan Dziabała// In: Socjologiczne problemy przemysłu i klasy robotniczej.- Warszawa, 1971.- S. 59-83.
Rola i funkcje aktywu w strukturze organizacyjnej partii/ Stefan Dziabała// In: Z zagadnień teorii i praktyki funkcjonowania partii.- Warszawa: CSP, 1971.- S. 253-292.
Nurt pamiętnikarstwa robotniczego/ Stefan Dziabała// In: Pół wieku pamiętnikarstwa.- Warszawa, 1971.- S. 197-203.
1972
Niektóre problemy metodologiczne użytkowania dokumentów pamiętnikarskich/ Stefan Dziabała// In: Ruch pamiętnikarski i przemiany polskiej kultury.- Warszawa 1972.- S. 142-148.
Some generalization of rural findings on authority in Poland's rural areas/ Stefan Dziabała// In: Tird world Congress of rural sociology, 1972.- Warszawa 1972.
1974
Ogólne zasady budowy i działania partii marksistowsko-leninowskiej/ Stefan Dziabała// In: Zasady działania PZPR.- Warszawa, 1974.- S. 9-58.
Rola i miejsce aktywu w strukturze organizacyjnej partii/ Stefan Dziabała// In:Zasady działania PZPR.- Warszawa, 1974.- S. 142-176.
Podstawowa organizacja partyjna: jej miejsce i rola w strukturze i systemie działania partii/ Stanisław Burchardt, Stefan Dziabała, Juliusz Wacławek// In: Zasady działania PZPR.- Warszawa, 1974.- S. 84-141.
1975
Partia marksistowsko-leninowska: geneza, funkcje i zasady działania/ Stefan Dziabała// In: Organizacja polityczna społeczeństwa: państwo, partie polityczne, systemy partyjne: praca zbiorowa/ pod red. Adolfa Dobieszewskiego.- Warszawa: "Książka i Wiedza", 1975.- S. 227-278.
Toż: Partia marksistowsko-leninowska: geneza, funkcje i zasady działania/ Stefan Dziabała// In: Organizacja polityczna społeczeństwa: państwo, partie polityczne, systemy partyjne: praca zbiorowa/ pod red. Adolfa Dobieszewskiego.– [Wyd. 2, popr.].- Warszawa: "Książka i Wiedza", 1977.- S. 260-312.
1976
Praca partyjna na wsi/ Stefan Dziabała// In: Wieś jako środowisko wychowawcze/ [wstęp Andrzej Czyż]; Komitet Krakowski PZPR, Akademia Rolnicza w Krakowie, Uniwersytet Jagielloński.- Kraków: Kraj. Ag. Wyd., kwiecień 1976.- S. 60-70.- (Materiały na konferencję naukową).
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe/ Stefan Dziabała// In: Partie sojusznicze i organizacje społeczne w systemie politycznym PRL: [praca zbiorowa]/ [pod red. nauk. Aleksandra Owieczki]; Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR. Instytut Nauki o Partii.- Warszawa: WSNS, 1976.- S. 29-70.- Do użytku wewnętrznego.
1977
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne w systemie politycznej organizacji społeczeństwa socjalistycznego/ Stefan Dziabała// In: Organizacja polityczna społeczeństwa socjalistycznego w Polsce/ pod red. Adolfa Dobieszewskiego.- Warszawa: "Książka i Wiedza", 1977.- S. 168-201.
Kierownicza rola partii w socjalistycznym systemie partyjnym w Polsce/ Stefan Dziabała// In: Organizacja polityczna społeczeństwa socjalistycznego w Polsce/ pod red. Adolfa Dobieszewskiego.- Warszawa: "Książka i Wiedza", 1977.- S. 202-227.
1978
Rola gminnych organizacji partyjnych w umacnianiu kierowniczej roli partii w życiu społeczno-politycznym wsi/ Stefan Dziabała// In: Rola gminnych organizacji partyjnych w realizacji programu rozwoju rolnictwa i wyżywienia narodu/ red. i oprac. A. [Adam] Łopatka, B. Ratuś; [Instytut Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu KC PZPR].- Warszawa: "Książka i Wiedza", 1978.- S. 94-121.
ZSL - jako partia chłopska typu socjalistycznego: (próba interpretacji pojęcia)/ Stefan Dziabała// In: Tradycje i współczesność Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego: praca zbiorowa/ pod red. Zygmunta Hemmerlinga; [Zakład Historii Ruchu Ludowego przy NK ZSL].- Warszawa: Ludowa Spółdz. Wyd., 1978.- S. 140-150.
1983
Koncepcja rewolucyjnej partii klasy robotniczej w ujęciu Karola Marksa i Fryderyka Engelsa/ Stefan Dziabała// In: Karola Marksa teoria pracy uspołecznionej a dylematy gospodarcze Polski: materiały z sympozjum Zakładu Ekonomii Politycznej i Międzynarodowych Stosunków Ekonomicznych odbytego w dniu 8 IV 1983 r./ [red. nauk. Zdzisław Bombera].- Warszawa: WSNS, 1983.- S. 166-187.- (Problemy Rozwoju Socjalizmu w PRL/ Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR; nr 12).
1985
Filozofia i nauki społeczne w dokumentach ideologicznych PZPR/ Stefan Dziabała// In: Partia a filozofia: materiały z sympozjum Instytutu Filozofii, Socjologii i Religioznawstwa: (11-12 XI 1983)/ [red. nauk. Bronisław Burlikowski, Jarosław Ładosz].- Warszawa: ANS, 1985.- S. 64-97.- (Problemy Rozwoju Socjalizmu w PRL/ Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Akademia Nauk Społecznych; nr 33).
1986
Doświadczenia PZPR i KPCz w walce z oportunizmem/ Stefan Dziabała, Ladislav Hrzal, Viktor Kuzminskij// In: Oportunizm i rewolucja / pod red. nauk. Edwarda Erazmusa i Ladislava Hrzala; [wstęp E. Erazmus]; Akademia Nauk Społecznych PZPR [Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej].- Warszawa: Akad. Nauk Społ., 1986.– S. 210-253. - (Siły napędowe, bariery i zagrożenia rozwoju socjalizmu w Polsce; 3).
2001
Refleksje o polityce i moralności oraz o ich przejawach w Polsce w nurcie filozofii marksistowskiej/ Stefan Dziabała// In: Etyka i polityka/ pod red. Ewy Marii Marciniak, Tadeusza Mołdawy, Konstantego Adama Wojtaszczyka; Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.- Warszawa: "Aspra JR", 2001.- S. 341-348.
Artykuły
1962
Struktura autorytetów wiejskich: (na przykładzie siedmiu wsi)/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 6: 1962 nr 10 <68> s. 100-109.
Węzłowe problemy wsi w oczach członków partii/ Stefan Dziabała.- "Życie Partii" 1962 nr 11 s. 18-20.
1963
Socjologiczna problematyka zawodu rolnika: (sprawozdanie z konferencji na temat zawodu rolnika, 27-28 czerwca 1963 r., zorganizowanej przez Zakład Socjologii Wsi IFiS PAN)/ Stefan Dziabała.- "Studia Socjologiczne" 1963 nr 4 <11> s. 188-191.
Przywództwo naturalne i instytucjonalne w życiu społecznym wsi/ Stefan Dziabała.- "Studia Socjologiczno-Polityczne" Nr 15: 1963 s. 43-58.
Niektóre aspekty zawodu rolnika w świetle badań przywództwa w życiu społecznym wsi/ Stefan Dziabała.- "Roczniki Socjologii Wsi" T. 1: 1963 (dr. 1964) s. 45-52.
1967
Badania socjologiczne nad partią na wsi/ Stefan Dziabała.- "Roczniki Socjologii Wsi" T. 7: 1967 (dr. 1969) s. 187-194.
1968
Metodologiczne problemy badań organizacji politycznych na wsi/ Stefan Dziabała.- "Studia Socjologiczne" 1968 nr 3/4 <30/31> s. 115-135.
Próba uogólnienia badań nad organizacjami politycznymi na wsi/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 12: 1968 nr 7 <137> s. 61-72.
1970
Z problematyki instytucji i organizacji społecznych na wsi/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 14: 1970 nr 9 <163> s. 11-18.
1971
Społeczne uwarunkowania autorytetu na wsi/ Stefan Dziabała.- "Kultura i Społeczeństwo" T. 15: 1971 nr 2 s. 167-180
Społeczna charakterystyka autorytetów wiejskich/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 15: 1971 nr 7 <173> s. 99-107.
1972
Leninowska koncepcja partii proletariackiej/ Stefan Dziabała.- "Ideologia i Polityka" 1972 nr 10 s. 5-15.
Próba uogólnienia badań nad autorytetami na wsi/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 16: 1972 nr 3 <181> s. 58-65.
1974
Odpowiedzialna rola aktywu partyjnego/ Stefan Dziabała.- "Nowe Drogi" 1974 nr 2 <297> s. 51-60.
Współdziałanie PZPR i ZSL jako wyraz politycznych treści sojuszu robotniczo-chłopskiego/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 18: 1974 nr 6 <208> s. 10-20.
1975
ZSL jako partia chłopska typu socjalistycznego/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 19: 1975 nr 11 <225> s. 7-18.
1976
Umacnianie kierowniczej roli partii warunkiem realizacji programu VII Zjazdu PZPR/ Stefan Dziabała.- "Ideologia i Polityka" 1976 nr 4 s. 23-32.
Przewodnia rola PZPR w budowie rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego w Polsce/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 20: 1976 nr 5 <231> s. 110-119.
1977
Demokracja socjalistyczna/ Stefan Dziabała.- "Wieś Współczesna" R. 21: 1977 nr 1 <239> s. 101-112.
Rola gminnych organizacji partyjnych w życiu społeczno-politycznym wsi/ Stefan Dziabała.- "Zeszyty Naukowe/ Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR" 1978 nr 3 <8> s. 52-66.
1978
Rola centralizmu demokratycznego w działaniu PZPR/ Stefan Dziabała.- "Zeszyty Naukowe/ Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR" 1978 nr 3 <8> s. 119-136.
1981
POP - forum demokracji i dyscypliny/ Stefan Dziabała.- "Ideologia i Polityka" 1981 nr 2 s. 59-67.
1982
Członkostwo w partii marksistowsko-leninowskiej/ Stefan Dziabała.- "Ideologia i Polityka" 1982 nr 12 s. 118-126.
1983
Przykład partii nowego typu/ Stefan Dziabała.- "Nowe Drogi" 1983 nr 8 <411> s. 87-93.
1984
Funkcje partii marksistowsko-leninowskiej/ Stefan Dziabała.- "Zeszyty Naukowe WSNS" 1984 nr 3/4 s. 27-44.
Hasła encyklopedyczne i słownikowe
1982
Słownik filozofii marksistowskiej/ [kom. red., przew. Tadeusz M. Jaroszewski].- Warszawa: "Wiedza Powszechna", 1982.– 395, [1] s.; 24 cm.
Zawiera hasła autorstwa Stefana Dziabały: Naród (s. 224-227); Okres przejściowy od kapitalizmu do socjalizmu (s, 234-236}; Okres przejściowy od socjalizmu do komunizmu (s. 236-238); Rewolucja (s. 300-301); Rewolucja burżuazyjna (s. 301); Rewolucja burżuazyjno-demokratyczna (s. 301-302); Rewolucja permanentna({s. 304); Rewolucja przemysłowa (s. 305-306); Rewolucja socjalistyczna (s. 306-310); Rewolucja społeczna (s. 310-311); Rewolucji siły napędowe (s. 311-312); Społeczeństwo (s. 333-336); Ustrój społeczny (s. 367-369).
Publicystka
1968
Partia, klasa, społeczeństwo/ Stefan Dziabała.- "Argumenty" 1968 nr 45 s. 10, 11.
1971
Autorytety lokalne/ Stefan Dziabała.- "Trybuna Ludu" 1971 nr 193: (z 12 lipca) s. 5.- (Z obserwacji socjologa).
Głosy w dyskusji, wywiady
1983
[Gł. w dysk., s. 309-312]/ S. Dziabała: Dyskusja nad książką A. Schaffa "Ruch komunistyczny na rozdrożu" [Wiedeń, 1982]/ [uczestnicy dysk.] Teodor Ładyka [et al.].- "Zeszyty Naukowe: filozofia, ekonomia, socjalizm naukowy/ Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR" 1983 nr 3/4<28/29> s. 255-323 [całość dysk.].
Recenzje
1965
[rec.]/ S. Dziabała.- "Studia Socjologiczne" 1965 nr 4 s. 276-280.
Z książki: GAŁAJ Dyzma: Chłopi-robotnicy wsi płockiej: rzeczywistość i opinie: studium badawcze na przykładzie gromady Brudzeń i Zagąty.- Warszawa: Państ. Wyd. Roln. i Leśne, 1964.
1966
[rec.]/ S. Dziabała.- "Studia Socjologiczne" 1966 nr 2 <21> s. 311-316.
Z książki: MLECZKO Franciszek Wiktor: Z badań nad aktywnością zawodową i społeczną chłopów: (studium na przykładzie wsi Łysa Góra).- Wrocław [etc.]: Zakł. Nar. im. Ossolinskich, 1964.
1967
[rec.]/ S. Dziabała: Klasy a teoria panowania klasowego.- "Wieś Współczesna" R. 11: 1967 nr 6 <124> s. 133-138.
Z książki: WESOŁOWSKI Włodzimierz: Klasy, warstwy i władza.- Warszawa, 1966.
[rec.]/ S. Dziabała: Propozycje badań socjologicznych nad spółdzielczością produkcyjną.- "Wieś Współczesna" R. 11: 1967 nr 2 <120> s. 134-138.
Z książki: Problemy socjologiczne rolniczych spółdzielni produkcyjnych.- Warszawa: Zakł. Wydawnictw CRS, 1966.
1968
[rec.]/ S. Dziabała: Studium socjologiczne ruchu młodzieżowego.- "Wieś Współczesna" R. 12: 1968 nr 2 <132> s. 147-151.
Z książki: GOŁĘBIOWSKI Bronisław, GRZELAK Zdzisław, ŁOWICKI Włodzimierz: Koła młodzieży wiejskiej: studiu, socjologiczne o uwarunkowaniach aktywności ZMW.- Warszawa: "Iskry", 1967.
1985
[rec.]/ S. Dziabała: Historia ZSRR.- "Ideologia i Polityka" 1985 nr 11 s. 165-168.
Z książki: Zarys dziejów ZSRR/ A.Kijas, J. Morzy, J. Ochmański.- Warszawa: "Książka i Wiedza", 1984.
1986
[rec.]/ S. Dziabała.- "Studia Społeczno-Polityczne: zeszyty naukowe" 1986 nr 2 s. 273-282.
Z książki: ŁADOSZ Jarosław: Socjalizm i komunizm.- Warszawa: "Iskry", 1985.
1993
[rec.]/ S. Dziabała: W poszukiwaniu socjalistycznej alternatywy.- "Opinie Krytyczne" (Warszawa) R. 2: 1993 nr 1 <4> s. 95-101.
Z książki: Demokracja i socjalizm: księga pamiątkowa poświęcona pamięci Juliana Hochfelda/ pod red. Aleksandry Jasińskiej-Kani, Włodzimierza Wesołowskiego i Jerzego J. Wiatra.- Wrocław [etc.]: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1992.
Prace dr napisane pod kier. S. Dziabały
1988
HILSKA Alicja.- Zagrożenia kontrrewolucyjne socjalizmu w Polsce w latach 1980-1981: [praca dr]/ Alicja Hilska.- (Warszawa: Akademia Nauk Społecznych PZPR. Wydz.Nauk Społeczno-Politycznych, 1988; promotor: doc. dr hab. Stefan DZIABAŁA).
1989
MIZGALSKI Jerzy.- Leninowska koncepcja jedności partii: [praca dr]/ Jerzy Mizgalski.- (Akademia Nauk Społecznych PZPR. Wydz. Nauk Społeczno-Politycznych, 1989; promotor: doc. dr hab. Stefan DZIABAŁA).
